علائم زخم دهان

علائم مشکلات دهانی شامل درد و زخم، همچنین ظاهر قرمز، براق یا متورم در دهان و لثه‌ها می‌شود. ممکن است زخم‌ها یا جراحاتی کوچک در دهان، روی لثه‌ها، رو یا زیر زبان وجود داشته باشد. همچنین ممکن است پلاک‌های سفید یا چرک در دهان دیده شود یا گلو درد،خشکی دهان و گلو وجود داشته باشد.

۱. آفت

آفت‌ها ضایعات کوچک و دردناکی هستند که در دهان یا روی لثه ایجاد می‌شوند. زمانی که آفت در دهان ایجاد می‌شود، غذاخوردن، صحبت کردن و نوشیدن شما را دچار ناراحتی می‌کند. زنان، نوجوانان و افراد دارای سابقه خانوادگی، بیشتر از بقیه افراد در معرض خطر ابتلا به آفت هستند. این نوع زخم‌ها مسری نیستند و معمولا حدود یک تا دو هفته طول می‌کشد تا برطرف شوند.

۲. برفک دهان

برفک عفونت قارچی است که توسط مخمر کاندیدا ایجاد می‌شود، بیشتر در بچه‌ها یا سالمندان رایج است. اما سیستم ایمنی ضعیف‌شده، مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، دیابت یا سایر داروها مانند کورتیکواستروئیدها، می تواند برای کاندیدا شانس رشد ایجاد کند.

در این نوع زخم برجستگی‌های سفید روی زبان، داخل گونه، لثه‌ها یا لوزه‌ها ایجاد می‌شود. محل برجستگی دردناک می‌شود و می‌تواند در حس چشایی اختلال ایجاد کند.

۳. تبخال

تبخال دهان عفونت ناشی از ویروس هرپس سیمپلکس است. این ویروس زخم‌های دردناکی را روی لب‌ها، لثه‌ها، زبان، داخل گونه‌ها و سقف دهان ایجاد می‌کند. ممکن است پس از ایجاد تبخال علائمی مانند تب و درد عضلانی داشته باشید. این بیماری مسری بوده و با لمس بزاق، غشای مخاطی یا پوست آلوده ویروس منتقل می‌شود.

ممکن است پس از ورود ویروس داخل بدن، زخم‌های دهانی به همراه تب به وجود بیایند. اما گاهی نیز ویروس هیچ علامت ظاهری از خود نشان نمی‌دهد. معمولا نوع بدون علامت دوبرابر نوع اول علائمی مانند تب و درد عضلانی دارد.

۴. لکوپلاکی

اگر فردی که دچار بریدگی‌ها و زخم‌های دهانی شده، بیماری زمینه‌ای نداشته باشد، لازم است مشکلات عادات بهداشتی و مراقبتی از دندان خود را بیابد. برخی جراحات و زخم‌های دهانی با دندان‌های تیز یا شکسته، دندان‌هایی که یک اندازه نیستند، یا بریس هایی با سیم‌های بیرون زده، ایجاد می شوند. لکوپلاکی واکنشی به این نوع تحریک‌های آزاردهنده است که به شکل پلاک‌های سفید، اغلب بدون درد در دهان دیده می‌شود و نمی‌توان آن را با خراشیدن محو کرد. همچنین لکوپلاکی ممکن است حالت پیش‌سرطانی داشته باشد.

۵. زبان جغرافیایی

زبان به شکل نقشه جغرافیایی زمانی ایجاد می‌شود که بخش‌هایی از زبان برآمدگی‌های کوچک روی خود را از دست بدهند و زبان حالت نقشه مانند به خود بگیرد. این لکه‌ها ممکن است محل، الگو و ابعاد خود را طی دقایق و ساعت‌ها تغییر دهند. زبان جغرافیایی تغییر بی‌ضرری در بافت زبان است.

۶. لیکن پلان

نوعی راش نادر است که ممکن است داخل گونه یا روی زبان را به شکل تکه‌های سفید مشبک یا برآمدگی‌های قرمز براق درگیر کند. علت دقیق آن مشخص نیست. اغلب در صورتی که درد یا زخم ایجاد نکند نیاز به درمان ندارد.

علت زخم دهان نوزاد

عفونتی به نام استوماتیت هرپسی معمولا در کودکان ۶ ماه تا ۵ سال دیده می‌شود. در نوزادان زخم‌های مانند آفت به دلیل کمبود استراحت یا اختلالات ایمنی ایجاد می‌شوند. مورد بعدی تبخال است که در نوزادان نیز مانند بزرگسالان ممکن است ایجاد شود. این ویروس مسری بوده و معمولا از بزرگسالان به نوزاد منتقل می‌شود. به همین دلیل افرادی که دچار تبخال هستند، باید از نوزاد فاصله گرفته و به‌هیچ‌وجه او را در آغوش نگیرند.

علت آفت مکرر زبان چیست؟

بیشتر مواقع آفت موقتی بوده و پس از چند روز برطرف می‌شود. اما اگر به طور مکرر آفت می‌زنید، ممکن است علت آن ژنتیکی باشد. برخی خانواده‌ها بیشتر دچار زخم دهان به‌ویژه آفت می‌شوند. بیماری‌هایی مانند سلیاک یا بیماری التهابی روده نیز در صورت عدم تشخیص و درمان باعث ایجاد زخم به طور مکرر می‌شوند.

درمان سریع زخم دهان

اغلب زخم‌ها و تاول‌های دهانی می‌توانند در منزل یا با اجتناب از رفتار آسیب‌زننده یا با تغییر عادات درمان شوند. درمان‌های خانگی برای جراحات دهان یا زبان شامل تعویض مسواک سفت با نرم، مسواک زدن و نخ‌دندان کشیدن ملایم‌تر یا استفاده از گارد شب برای محافظت بافت نرم پوست از دندان‌ها شود.

اگر فرد مستعد زخم‌های ناشی از آفت (canker sore) یا بریدگی‌های خونریزی‌کننده باشد، باید از غذاهای داغ، اسیدی و زبر تا خوب شدن کامل، اجتناب کند. شست‌وشو با آب‌نمک، مصرف داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAID) مثل آسپرین یا ایبوپروفن، یا قرار دادن یخ در محل، می‌تواند به بهبود درد کمک کند. بالم‌های لب دارویی، مخصوصا آن‌هایی که برای زخم‌های آفتی یا هرپس ۱ فرموله شده‌اند، نیز می‌توانند کمک کنند.

در برخی مواقع که پزشک تشخیص دهد، زخم به‌راحتی از بین نمی‌رود، دهان‌شویه حاوی استروئید دگزامتازون تجویز می‌کند. این دهان‌شویه درد و التهاب را کاهش می‌دهد. برخی از محصولات موضعی نیز به‌صورت خمیر، ژل یا مایع بوده و برای تسکین درد و تسریع بهبودی تجویز می‌شوند.

آنتی‌بیوتیک برای زخم دهان مناسب است؟

آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است در مدیریت و درمان زخم‌های دهان موثر باشند. البته نباید از چنین داروهایی به مدت طولانی استفاده کرد. استفاده طولانی ممکن است باعث برفک دهان یا عفونت کاندیدیایی دهان شود. قبل از استفاده از داروهای آنتی‌بیوتیک حتما با پزشک خود مشورت کنید.

خوب نشدن زخم دهان نشانه چیست؟

اگر زخم دهان شما با گذشت ۲ هفته بهبود پیدا نکرد، باید به پزشک گوش، حلق و بینی مراجعه کنید. احتمال دارد در این شرایط از زخم نمونه‌برداری انجام شود. به‌خصوص اگر از محصولات تنباکو استفاده می‌کنید یا الکل زیاد می‌نوشید، باید نسبت به این نوع زخم حساسیت بیشتری داشته باشید. مصرف این نوع مواد احتمال سرطان دهان را افزایش می‌دهند.

چه زمانی برای درمان زخم های دهانی به دکتر مراجعه کنیم؟

اگر با درمان‌های ذکر شده بهبودی در زخم دهان حاصل نشد و همچنان زخم دردناک مقاوم در نواحی دهان وجود داشت، لازم است به پزشک گوش و حلق و بینی یا دندان پزشک مراجعه شود. ممکن است به آنتی بیوتیک، داروهای ضد‌ویروس قوی‌تر، دهان‌شویه آنتی‌سپتیک یا جراحی نیاز باشد.